Rośliny od dawna miały spore znaczenie w lecznictwie. Pomagały przy wielu schorzeniach, poprawiając przy tym jakość życia. Szczególnie duży nacisk kładzie się na to przy chorobie stwardnienie rozsiane, które wymaga wsparcia leczenia roślinami i ziołami.
Aloes
Aloes można określić mianem wszechmocnej rośliny leczniczej. Indianie stosowali go do wspomagania gojenia się ran, hamowania stanów zapalnych, wzmacniania układu odpornościowego, w celach przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych w chorobach grzybiczych; jest on bogaty w witaminy, enzymy oraz minerały.
Warto wspomnieć, że aloes może nasilać działania uboczne Cortisonu i dlatego przed rozpoczęciem kuracji tym środkiem czy też przed operacją powinno się go odstawić. Jakość dostępnych preparatów bardzo różni się od siebie, z tego powodu należy zasięgnąć porady specjalisty.
Berberys
Berberys wspomaga pracę wątroby oraz nerek i ma właściwości odtruwające. Słyszałam od wielu chorych, że jest on pomocny także w przypadku skutków ubocznych Cortisonu czy też Interferonu, zwłaszcza gdy na skórze pojawiają się podrażnienia. W szczególności sprawdza się stosowanie homeopatyczne (preparat Berberis 3 dostępny w wybranych aptekach).
Ogórecznik lekarski
Ogórecznik jest jedną z nielicznych roślin leczniczych, które zawierają przeciwzapalne kwasy gamma-linolenowe (GLA). Jego działanie można porównać do wiesiołka, czarnej porzeczki oraz czarnuszki.
Pokrzywa
Herbatka z pokrzywy jest od wielu lat sprawdzonym środkiem na reumatyzm. Do tej pory nie ma jednak dowodów na jej działanie w przypadku SM. Należy jednak podkreślić, że zawiera ona witaminę C, żelazo, chlorofil, lecytynę, kwas krzemowy, histaminę, substancje mineralne oraz fitohormony o właściwościach estrogenów. Jest ona niezwykle pomocna w chorobach takich jak reumatyzm, alergie oraz astma, a do tego w przypadkach anemii (niedoborach żelaza), wyczerpaniu oraz dolegliwościach menopauzalnych.
Konopie
W Wielkiej Brytanii w 2003 roku przeprowadzono rozległe badania na temat działania konopi. Koncentrowały się one zwłaszcza na spastyczności, ruchowości oraz bólach występujących w stwardnieniu rozsianym.
Badania wykazały również, że w przypadku dolegliwości spa¬stycznych (związanych z nieprawidłowym napięciem mięśni) nie wykazują one różnicy w porównaniu z działaniem placebo; nieznacznie jednak u badanych poprawiła się zdolność chodzenia. Okazało się, że konopie najsilniej działają w łagodzeniu bólu. Ponad połowa chorych na SM stwierdziła po zastosowaniu konopi odczucie ulgi i złagodzenia dolegliwości. Pojawiły się jednak skutki uboczne ich stosowania: bóle głowy, mdłości, a w przypadku zażywania doustnego także bóle żołądka.
Ginkgo (Miłorząb)
Miłorząb jest najchętniej stosowaną rośliną leczniczą w stwardnieniu rozsianym. Badania przeprowadzone w 1997 roku wykazały, że jego regularne zażywanie przez seniorów poprawiło kognitywne zdolności mózgu. Przeprowadzono także wiele innych badań dotyczących wpływu tej rośliny na zdrowie.
Żeń-szeń
Żeń-szeń jest leczniczym korzeniem azjatyckiej rośliny i jednym z nielicznych środków, które wykazują bezpośrednie działanie na centralny oraz wegetatywny układ nerwowy. Dotychczas preparat ten nie był wykorzystywany w stwardnieniu rozsianym. Warto zauważyć, że to wielka szkoda, gdyż ten środek działa jednocześnie zarówno pobudzająco jak i uspokajająco oraz wykazuje działanie ogólnie wzmacniające ciało i układ nerwowy. Z chemicznego punktu widzenia przypomina on działanie steroidów (leków typu Cortison), które są stosowane w napadach stwardnienia rozsianego. Z tego powodu należy być ostrożnym i zwrócić uwagę na to, aby nie łączyć tych preparatów, gdyż wówczas ich działanie na organizm będzie po prostu zbyt silne. raczej nie należy robić tego samodzielnie, ale pod kontrolą specjalisty. W rozdziale o enzymach (s. 92), w ramce informacyjnej znajdziemy więcej szczegółów.
Owies
Owies jest sprawdzonym środkiem wzmacniającym mózg oraz nerwy. Nie bez powodu dzieci jedzą na śniadanie płatki owsiane, które będą działały korzystnie również na dorosłych. Owies jest bogatym źródłem witaminy B, wapnia oraz magnezu, który jest niezwykle istotny w przypadku SM, gdyż działa dobroczynnie w stanach zdenerwowania oraz wspomaga regenerację po napadach chorobowych. Dla chorych na stwardnienie rozsiane zaleca się spożywanie codziennie dwóch łyżek owsa lub pełnoziarnistych płatków owsianych w postaci musli.
Kofeina
Kofeina jest środkiem psychoaktywnym, który działa bezpośredni na mózg. Zawarta jest ona nie tylko w ziarnach kawy, lecz także w herbacie (zielonej, czarnej oraz mate), kakao, coca-coli i guaranie (preparacie wzmacniającym).
Kofeina wykazuje działanie pobudzające umysł, poprawiające jego działanie; wspomaga zdolność koncentracji i reakcji. Należy jednak być ostrożnym z jej stosowaniem, gdyż przedawkowanie prowadzi do stanów nerwowych, lękowych, bezsenności, bólów żołądka, kołatania serca, podwyższenia poziomu cholesterolu we krwi, odwodnienia, napięcia mięśni, zwiększenia spastyczności oraz parcia na pęcherz. Widać zatem, że nie jest ona idealnym środkiem dla chorych na stwardnienie rozsiane, gdyż może wzmacniać wiele objawów tego schorzenia. Z tego powodu pacjenci powinni ograniczyć się do picia jednej filiżanki słabej kawy dziennie. Nadmierne napięcie mięśni oraz problemy z pęcherzem ustąpią po jej odstawieniu.
Nasiona dyni
Nasiona dyni są bardzo popularne w Europie Środkowej. Wykazują działanie uszczelniające pęcherz. Olej z pestek dyni ma niezwykłe walory smakowe, a także lecznicze. Preparaty roślinne na bazie nasion dyni oraz chmielu zapobiegają zbyt intensywnemu parciu na pęcherz,działają na niego uspokajająco oraz poprawiają jego prawidłowe funkcjonowanie.
Melisa
Melisa jest najważniejszą rośliną leczniczą według medycyny Hildegardy. Działa ona bezpośrednio na mózg oraz układ nerwowy odprężająco, uspokajająco oraz rozkurczowo. Dolegliwości takie jak osłabienie nerwowe, niepokój, stany lękowe oraz bezsenność ulegają po jej zastosowaniu znacznej poprawie, zwłaszcza kiedy stosowana jest w niewielkich dawkach przez dłuższy czas. Melisa powinna znaleźć stałe miejsce w każdej domowej apteczce; najlepiej jeśli będzie pita w postaci wieczornej herbatki (na przykład preparat Sidroga dostępny w aptekach).
Wiesiołek
Olej z wiesiołka zawiera wiele przeciwzapalnych kwasów gamma-linolenowych. Tym samym jest on dobrym preparatem na wszelkie formy stwardnienia rozsianego oraz w przypadku innych chorób zapalnych. W tym miejscu należy podkreślić, że działanie przeciwzapalne kwasów gamma-linolenowych w SM zostało potwierdzone klinicznie. Kwasy te zawarte są również w szkockim krewnym wiesiołka – roślinie leczniczej evening primrose, a także w ogóreczniku lekarskim oraz czarnuszce.
Krwawnik
Według dr Carstens krwawnik jest rośliną leczniczą skutecznie przeciwdziałającą nieprawidłowemu napięciu mięśni oraz ich sztywności; może być stosowany w postaci soku lub herbatki.
Porzeczka czarna
Olej z czarnej porzeczki zawiera kwasy gamma-linolenowe – tą samą przeciwzapalną substancję, która znajduje się również w oleju z wiesiołka. Lekarze zajmujący się medycyną naturalną, a zwłaszcza roślinami leczniczymi od wielu lat zwracają uwagę na jego stosowanie przy stwardnieniu rozsianym oraz innych chorobach autoimmunologicznych.
Diabelski pazur
Korzeń z diabelskiego pazura od dawna uchodzi za skuteczny środek przeciwzapalny i uśmierzający ból zwłaszcza w przypadku przewlekłego reumatyzmu. Niestety nie ma sprawdzonych informacji o jego działaniu na SM.
Kadzidłowiec
Kadzidłowiec jest jedną z najbardziej przydatnych roślin dla chorych na stwardnienie rozsiane. Dla uściślenia należy podkreślić, że tak naprawdę chodzi o żywicę z drzewa, które rośnie w Indiach i innych krajach arabskich. Przeciwzapalne działanie zawartych w niej kwasów Boswellia zostało wielokrotnie udowodnione w badaniach klinicznych.
W przypadku przewlekłych chorób zapalnych, takich jak na przykład choroba Leśniowskiego-Crohna kadzidłowiec zmniejsza częstotliwość i siłę napadów chorobowych oraz łagodzi jej przebieg. Zauważalne jest także znaczne ustąpienie bólu. Jest on bardzo dobrze tolerowany, a dotychczas przeprowadzone testy nie wykazały żadnych skutków ubocznych jego stosowania.
Kadzidłowiec posiada ogromny potencjał leczniczy w terapii stwardnienia rozsianego, jednak mimo to niewielu chorych decyduje się na jego stosowanie. Także dr Olaf Hebener (więcej o nim w rozdziale o odżywianiu) uważa, że warto wprowadzić tę roślinę jako uzupełnienie leczenia dietą. Twierdzi on, że „kiedy mamy do czynienia z niestabilną postacią SM oraz chorobami o podłożu reumatyczno-zapalnymi, a także przewlekłym zapaleniem jelita, kadzidłowiec może stanowić doskonały dodatek właściwej terapii.
Wybrane rośliny lecznicze i ich właściwości
- Rośliny lecznicze o działaniu przeczyszczającym
Aloes, siemię lniane - Rośliny lecznicze o delikatnym działaniu antybiotycznym
Aloes, eukaliptus, pietruszka, mięta, sosna pinia, szałwia - Rośliny lecznicze o działaniu rozkurczowym
Kozłek lekarski, konopie, chmiel, dziurawiec zwyczajny, rumianek, melisa, mak, lawenda, szałwia, krwawnik - Rośliny lecznicze odtruwające
Berberys - Rośliny lecznicze do hamowania stanów zapalnych
Ogórecznik lekarski, wiesiołek (evening primrose), czarnuszka, diabelski pazur, kadzidłowiec (boswelia) - Rośliny lecznicze, które mogą podrażniać drogi moczowe
Aloes, kawa, cola, eukaliptus, pieprzyca siewna, mate, sosna pinia (pycnogenol), herbata (czarna, zielona) - Rośliny lecznicze o działaniu wzmacniającym odporność
Lucerna siewna, aloes, arnika, pokrzywa, nagietek lekarski, jeżówka (echinacea), żeń-szeń, jemioła pospolita, morwa indyjska (Noni), sosna pinia (pycnogenol), lukrecja, herbata (zielona), wino (wino, winogrona, olej z pestek winogron) - Rośliny lecznicze do wzmacniania ukrwienia
Kawa, cola, miłorząb (ginkgo biloba), żeń-szeń, czosnek, johimbina - Rośliny lecznicze do wzmacniania nerwów
Konopie, owies, dziurawiec, melisa, jemioła - Rośliny lecznicze o działaniu pobudzającym
Kawa, cola, guarana, kakao, mate - Rośliny lecznicze, które nie mogą być stosowane wraz z Cortisonem
Aloes, żeń-szeń, lukrecja, rokitnik - Rośliny lecznicze, które nie mogą być stosowane wraz z Mitoksantronem
Wierzba (kora; zawiera kwasy salicylowe podobnie do aspiryny) oraz jeżówka (echinacea; przyjmowana wraz z Mitoksantronem może uszkadzać wątrobę) - Rośliny lecznicze, które mogą wchodzić w reakcję z antydepresantami
W zasadzie nigdy nie powinno się przyjmować jednocześnie chemicznych i roślinnych antydepresantów.
Więcej informacji znajdziesz w książce Christine Wagener „Stwardnienie rozsiane”.
