STREFA PIERWSZA: RODZINA
1. Jakim/jaką chcesz być bratem/siostrą, synem/córką, ojcem/matką (lub innym krewnym)?
2. Jakie swoje przymioty chciałbyś wnieść do tych związków?
3. Jak byś traktował innych, gdyby w te związki było zaangażowane twoje „idealne ja”?
4. W jakiego rodzaju aktywność chciałbyś się zaangażować ze swoimi krewnymi?
5. Jaki związek chcesz zbudować?
Zauważ, że wszystkie te pytania dotyczą ciebie: jaki chciałbyś być i co chciałbyś wnieść do tych związków. Dlaczego? Ponieważ możesz kontrolować tylko jeden ich aspekt: swoje zachowanie. Nie kontrolujesz tego, co myśli, czuje albo jak zachowuje się druga osoba. Nie masz nad nią władzy, możesz tylko wywrzeć pewien wpływ. A jak zrobić to najlepiej? Oczywiście poprzez czyny! Te zaś przyniosą najlepsze efekty, jeśli będą przemawiać twoje wartości.
Przykładowo, jeśli jakiś krewny źle cie traktuje, to masz pełne prawo zwrócić mu uwagę, by zmienił swoje podejście. Ale masz znacznie większą szansę na to, że cię posłucha, jeśli staniesz się „idealnym sobą”, kochającym, wspierającym, gotowym do ustępstw, troskliwym i pomocnym. Jeśli będzie prze ciebie przemawiać złość, zgorzknienie albo uraza, to nie masz co się spodziewać pozytywnej reakcji
Jeśli jednak byłeś wierny wyznawanym przez siebie wartościom, a mimo to krewny nadal paskudnie cię traktuje, to sensownym wyjściem będzie spędzać mniej czasu w jego towarzystwie. W końcu ważne jest dla ciebie zdrowie i dobre samopoczucie – i musisz o to zadbać. Jeśli krewny będzie się do ciebie wrogo odnosił, to może w ogóle przestać go widywać? Pamiętaj: bycie pomocnym, kochającym i wspierającym nie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na znęcanie się nad tobą. Zastanów się tez dobrze nad ostatnim z pytań, bo nawet jeśli do tej pory twoje związki nie wyglądały ciekawie, to w przyszłości możesz zbudować kolejne.
SFERA DRUGA: MAŁŻEŃSTWO I INNE ZWIĄZKI
1. Jakim partnerem chciałbyś być?
2. Jakie przymioty chciałbyś rozwinąć w związku?
3. Gdybyś był „idealną wersją siebie”, to jak byś traktował tę druga osobę?
4. Jaki związek chcesz zbudować?
5. W jakiego rodzaju aktywność chciałbyś się zaangażować z tą druga osobą?
Zapewne zauważyłeś, że pytania te niemal niczym nie różnią się od tych z pierwszego działu kwestionariusza. Wszystkie dotyczą tego, jaki ty chcesz być, a nie jaka miałaby być ta druga osoba. Dlaczego? Ponieważ w związku masz kontrolę tylko nad jedną osobą – samym sobą. To, jak zachowuje się osoba z którą jesteś zależy tylko od niej. Oczywiście zawsze możesz poprosić, by zmieniła swoje zachowanie, albo wyznaczyć pewne granice, których przekroczenia nie będziesz tolerował. Osiągniesz znacznie lepsze efekty, zachowując się jak „idealny ty”. To samo tyczy się wszystkich twoich związków- z przyjaciółmi, rodziną, kolegami, pracownikami i każdą spotkaną przez ciebie osobą! Zapamiętaj sobie tę złotą zasadę: traktuj innych tak samo, jak byś chciał, żeby oni traktowali ciebie.
SFERA TRZECIA: PRZYJAŹŃ
1. Co znaczy dla ciebie bycie dobrym przyjacielem?
2. Gdybyś był „idealnym sobą”, to jak odnosiłbyś się do swoich przyjaciół?
3. O jakie przymioty chciałbyś wzbogacić tę przyjaźń?
4. Jaką przyjaźń chcesz zbudować?
5. W jakiego rodzaju aktywność chciałbyś się zaangażować ze swoimi przyjaciółmi?
I kolejny raz pytania koncentrują się na tym, nad tym, nad czym masz kontrolę: twoim zachowaniem względem przyjaciół. Jeśli napisałeś, jakich chciałbyś mieć przyjaciół, nadal możesz to wykorzystać. Postaw sobie za cel poznanie takich właśnie ludzi.
SFERA CZWARTA: PRACA
1. Jakim chciałbyś być pracownikiem albo pracodawcą?
2. Jakimi przymiotami chciałbyś wzbogacić swoją pracę?
3. Jak traktowałbyś swoich współpracowników/kolegów/podwładnych, gdybyś był „idealnym sobą”?
4. Jakiego rodzaju relacje chcesz budować ze swoimi współpracownikami/kolegami/pracownikami?
5. W jakiego rodzaju aktywność chciałbyś się zaangażować ze swoimi współpracownikami/kolegami/pracownikami?
6. Co by sprawiło, że praca nabrałaby dla ciebie sensu (nawet jeśli jej nie lubisz)?
Czasami ludzie szczegółowo opisują swoją wymarzoną pracę. Ale robiąc to, opisujesz cel. Żeby dokopać się do wartości, musisz zadać sobie pytanie: „ Gdybym miał już tę wymarzoną pracę to co zmieniłby w swoim zachowaniu? Jakimi cechami swojego charakteru chciałbym ją wzbogacić?”. Jeśli nie lubisz swojej pracy, to oczywiście lepiej się pohamować albo zacząć rozglądać się za innym, bardziej satysfakcjonującym zajęciem. Więc jeśli napisałeś o swojej wymarzonej pracy, to świetnie – możesz jako cel wyznaczyć sobie znalezienie właśnie takiego zajęcia. A w międzyczasie możesz postarać się skorzystać jak najwięcej na obecnej pracy, kierując się w niej swoimi wartościami.
SFERA PIĄTA: EDUKACJA I ROZWÓJ OSOBISTY
1. Co najbardziej cenisz w nauce, edukacji lub szkoleniach?
2. Z jakiej dziedziny chciałbyś zdobyć wiedzę, jakie umiejętności?
3. Jaką ścieżką edukacyjną/ jakim szkoleniem byłbyś zainteresowany?
4. Jakim chciałbyś być studentem/stażystą?
5. Jakimi przymiotami chciałbyś wzbogacić swoje studia lub szkolenie?
6. Jakie relacje chciałbyś budować z innymi studentami/ stażystami?
SFERA SZÓSTA: REKREACJA, ZABAWA I CZAS WOLNY
1. Jakim hobby jesteś zainteresowany, jakie zajęcia sportowe lub formy wypoczynku cię pociągają?
2. Jak chciałbyś się relaksować i rozluźniać?
3. Co oznacza dla ciebie dobrą zabawę?
4. Jak chcesz dać wyraz swojej kreatywności?
5. Jakiego rodzaju aktywności chciałbyś spróbować?
6. Do jakich aktywności chciałbyś jeszcze wrócić albo poświecić na nie więcej czasu?
SFERA SIÓDMA: DUCHOWOŚĆ
1. Co jest dla ciebie ważne w tej sferze życia?
2. Jakiego rodzaju aktywnością religijną jesteś zainteresowany?
3. Różni ludzie w różny sposób odczytują słowo „duchowość”. Może się ono odnosić do kontaktu z naturą, tańca, medytacji, ćwiczeń jogi.
SFERA ÓSMA: ŻYCIE W SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ
1. Jak chciałbyś się przysłużyć swojej lokalnej społeczności (na przykład pracując społecznie, segregując śmieci albo pomagając starszym sąsiadom)?
2. Jakie grupy interesu, organizacje dobroczynne albo partie polityczne chciałbyś wspierać lub zaangażować się w ich działalność?
SFERA DZIEWIĄTA: ŚRODOWISKO I NATURA
1. Do jakich aspektów natury chciałbyś się zbliżyć?
2. W jakim otoczeniu chciałbyś spędzać więcej czasu?
3. Jak chciałbyś zadbać, zmienić albo przysłużyć się różnorodnym środowiskom, z którymi masz kontakt- środowiskiem naturalnym, pracą i domem?
4. jakimi aktywnościami byłbyś zainteresowany, mogąc uprawiać je na świeżym powietrzu?
5. Jakie aktywności pomogłyby ci w twórczy, użyteczny i przyjemny sposób zmienić środowisko domowe i środowisko pracy?
SFERA DZIESIĄTA: ZDROWIE I CIAŁO
1. Jak chciałbyś zadbać o swoje ciało?
2. Jak chciałbyś poprawić swój stan zdrowotny?
3. Jaka aktywnością, która zbliżyłaby cię do własnego ciała i pozwoliłaby ci o nie zadbać byłbyś zainteresowany?
4. Jak zamierzasz zadbać o swoje zdrowie, gdy w grę wchodzą sen, sposób odżywiania, ćwiczenia, palenie i alkohol?
CZAS NA REFLEKSJĘ:
Przyszedł czas, żebyś przyjrzał się swoim odpowiedziom i zastanowił nad nimi. Zapytaj samego siebie:
Które z tych wartości są dla mnie najważniejsze?
Którymi kieruję się obecnie w swoim życiu?
Które najmocniej zaniedbałem?
Które są na tyle ważne, że już teraz powinienem zacząć nad nimi pracować?
Więcej informacji znajdziesz w książce: „Narzędzia rozwoju osobistego”.